Σύστημα επικοινωνίας μέσω ανταλλαγής εικόνων ( PECS)
To PECS είναι ένα μοναδικό εναλλακτικό/ενισχυτικό σύστημα επικοινωνίας και αναπτύχθηκε από τον Andy Bondy και την Lory Frost στις ΗΠΑ το 1985. Το PECS εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που είχαν διαγνωστεί με αυτισμό στο Πρόγραμμα Αυτισμού του Delaware. Από τότε, το PECS έχει εφαρμοστεί με επιτυχία παγκοσμίως σε παιδιά διαφόρων ηλικιών που παρουσιάζουν συναφείς αναπτυξιακές δυσκολίες (π.χ. γνωστικές, κινητικές, επικοινωνιακές δυσκολίες).
Σε όλο το πρωτόκολλο χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες τεχνικές βοήθειας και ενίσχυσης, που θα οδηγήσουν στην αυτόνομη επικοινωνία. Επίσης, περιλαμβάνει συστηματικές διαδικασίες διόρθωσης λαθών, με σκοπό να προαχθεί η μάθηση. Δεν χρησιμοποιούνται λεκτικές βοήθειες, προκειμένου να αναπτυχθεί η άμεση πρωτοβουλία, αποφεύγοντας την εξάρτηση από τη βοήθεια.
To PECS αποτελείται από έξι στάδια και ξεκινά διδάσκοντας στο άτομο να δίνει μία εικόνα ενός επιθυμητού αντικειμένου ή δραστηριότητας στο «σύντροφο επικοινωνίας», ο οποίος άμεσα ανταποκρίνεται με την ανταλλαγή ως αίτημα. Στη συνέχεια, το παιδί εκτίθεται στη διάκριση εικόνων και στο πως να τις συνθέτει σε προτάσεις. Στα πιο προχωρημένα στάδια, τα άτομα διδάσκονται να κάνουν χρήση επιθέτων, σχολιασμού και να απαντούν σε ερωτήσεις.
Τα 6 στάδια:
Στάδιο 1: «Πως να επικοινωνούμε»
Ο μαθητής ανταλλάσσει την «υψηλής προτίμησης» εικόνα με το «σύντροφο επικοινωνίας», με σκοπό την απόκτηση του αντικειμένου/δραστηριότητας.
Στάδιο 2: «Απόσταση και Επιμονή»
Χρησιμοποιώντας ακόμη μονές εικόνες, τα άτομα μαθαίνουν να γενικεύουν αυτή τη νέα δεξιότητα με το να τη χρησιμοποιούν σε διάφορα περιβάλλοντα, με διαφορετικά άτομα και με το να διανύουν αποστάσεις.
Στάδιο 3: «Διάκριση εικόνων»
Ο μαθητής εκφράζει τις επιθυμίες του, επιλέγοντας την κατάλληλη εικόνα μέσα από μια σειρά εικόνων.
Στάδιο 4: «Δομή πρότασης»
Τα άτομα μαθαίνουν να δομούν απλές προτάσεις σε μια αποσπώμενη Βάση Πρότασης χρησιμοποιώντας την εικόνα «θέλω» και την εικόνα του επιθυμητού αντικειμένου. Στο στάδιο αυτό τα άτομα επεκτείνουν τις προτάσεις τους προσθέτοντας επίθετα και προθέσεις.
Στάδιο 5: «Αίτημα σε ανταπόκριση»
Χρησιμοποιούν το PECS προκειμένου να απαντήσουν σε ερωτήσεις (π.χ. «τι θέλεις;»).
Στάδιο 6: «Σχολιασμός»
Τα άτομα απαντούν σε ερωτήσεις «Τι θέλεις;», «Τι βλέπεις;», «Τι ακούς;» και «Τι είναι αυτό;». Ζητούν αυθόρμητα και σχολιάζουν αντικείμενα και δραστηριότητες.